ورزش پهلوانی، آیینی عجین شده با فرهنگ ایرانی
تاریخ انتشار: ۱۲ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۸۶۸۹۳۲
ایران با دارا بودن ۲۴ عنوان میراث ناملموس ثبت جهانی، از جمله کشورهای مورد توجه و با ظرفیت در این زمینه است که آئین پهلوانی و زورخانه‌ای یکی از آن‌هاست.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، بنا به تعریف سازمان یونسکو میراث فرهنگی به بناها و اشیا محدود نمی‌شود و بر همین اساس است که این مفهوم دربردارنده سنت‌ها و تجلیات زنده برجای مانده از نیاکان ما نیز میشود که نسل به نسل و سینه به سینه به ما منتقل شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سنت‌های شفاهی، هنرهای نمایشی، اعمال اجتماعی، آئین‌ها، رویدادهای جشنی، دانش و اقدامات مربوط به طبیعت و کیهان، دانش و مهارت‌های تولید صنایع سنتی از جمله مواردی به حساب می‌آید که اگر چه بسیار آسیب‌پذیر است، اما امروزه به عاملی مهم برای پاسداری از گوناگونی فرهنگی در مقابل جهانی‌شدن فزاینده تبدیل شده و در این مسیر درک میراث فرهنگی ناملموس در جوامع مختلف به گفت‌وگوهای میان‌فرهنگی کمک می‌کند و احترام متقابل به دیگر سبک‌های زندگی را ترویج می‌کند.
بر اساس این توضیحات و با توجه به اهمیت این موضوع، سازمان یونسکو در اقدامی شروع به ثبت میراث فرهنگی و معنوی بشر از تمام کشورها کرد و در ادامه این مسیر، کمیسیون‌های ملی در هر کشور ایجاد شد تا میراث ناملموسی را که حائز شرایط لازم برای ثبت و پاسداری در سطح جهانی است را به سازمان معرفی کنند و زمینه‌سازی‌های لازم برای بازدید کارشناسان یونسکو را انجام دهند؛ در ایران نیز در سال ۱۳۸۹ «مهارت فرش‌بافی فارس» به‌عنوان نخستین میراث برجسته ناملموس ایرانیان در سازمان جهانی یونسکو به ثبت رسید و تا کنون ۲۴ عنوان از میراث ناملموس ایران (که برخی از موارد آن با دیگر کشورها نیز مشترک است) به ثبت جهانی رسیده است که مرور به معرفی آن‌ها خواهیم داشت:
آئین پهلوانی و زورخانهایورزش زورخانه‌ای، ورزش باستانی یا ورزش پهلوانی با قدمت بیش از ۳۰۰۰ سال نام دسته‌ای از حرکات ورزشی و رزمی است که در گود زورخانه و با آواز و نواز و گویش مرشد از گذشته‌های دور رواج داشته است؛ همچنین در زورخانه افزون بر ورزش زورخانه‌ای کشتی پهلوانی نیز گرفته میشود.
جایگاه زورخانه پس از اسلام، در زنده‌کردن فرهنگ و آئین افتادگی و برادری که از عهد باستان در ایران رواج داشته‌است، اهمیت ویژه‌دارد؛ حائز اهمیت است که ورزش و انجام حرکات پهلوانی جزو فعالیت‌های اصلی روزمره ایرانیان در دوران باستان بوده است، مردمان آن زمان، برای ورزشکاران با توان بدنی و منش و نگرش والای‌شان، ارزش بسیاری قائل بوده و همواره سپاسگزار ایشان بوده‌اند.
ورزش زورخانه‌ای آداب و سنت ویژه خود را دارد؛ آداب و سننی که با پیروی از پهلوانان و دلاوران افسانه‌ای دوره باستانی و تاسی از پیشوای نخستین شیعیان و جوانمردان، خوی و منش مردانگی، افتادگی و جوانمردی را در ورزشکاران برمی‌انگیزد و یا نیرو می‌بخشد.
پرونده ثبت جهانی آئین‌های پهلوانی و زورخانه‌ای به کوشش فدراسیون ورزش پهلوانی و زورخانه‌ای ایران با همکاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آماده شد و در سال ۲۰۱۰ در فهرست میراث معنوی یونسکو از سوی ایران به عنوان میراث بشری و بخشی از تاریخ ایران به ثبت جهانی رسید؛ در همین راستا روز ۱۷ شوال در ایران هرساله روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای نامگذاری شده است.
نوازندگان و خوانندگان شمال خراسان شامل سه گروه عاشق‌ها، بخشی‌ها و لوطی‌ها می‌شوند که با نواختن سازهایی چون کمانچه، دوتار، دهل، سرنا، قوشمه و نی متناسب با هر رویداد تاریخی یا فرهنگی آهنگی می‌سازند؛ هرگاه آفت به جان گوسفندان می‌افتاد، آهنگ‌هایی چون «لاله زار» و اگر دشمن حمله می‌کرد، آهنگ‌های عاشقانه‌ای مانند «الله مزاره» شکل می‌گرفت.
در این میان، بخشی‌ها دوتار نوازانی هستند که مجموعه‌ای از اخلاق، عرفان، شعر و ادبیات را سینه به سینه و نسل به نسل تا به امروز برای مردم روایت می‌کنند؛ اکثر بخشی‌ها در خراسان شمالی و به ویژه در شهرهای قوچان، بجنورد، شیروان و متمرکز هستند؛ در همین راستا به گفته برخی در هر روستای منطقه ۴ تا ۵ بخشی وجود دارد.
جالب است بدانید موسیقی بخشی به علت حضور اقوام کرد، ترک و فارس در این خطه خراسان با موسیقی جنوب و شرق این استان متفاوت بوده و ویژگی‌های ترکی و کردی آن بارزتر است؛ موسیقی کردی (کرمانجی) اغلب شادتر و بزمی تر بوده و موسیقی قوچان (ترکی) عرفانی‌تر است.
همچنین دوتارِ بخشی‌ها مفاهیم عمیقی در خود نهفته دارد و هر سیم تار نماد و داستانی از قبیل داستان خلقت آدم و حوا، شب و روز، بهشت و جهنم را روایت می‌کند؛ بخشی‌ها علاوه بر نواختن ساز در سرودن شعر و ساختِ سازهای مخصوص خود نیز تبحر دارند. در فرهنگ عامیانه مردم شخصی را بخشی می‌دانند که در نوازندگی، خوانندگی، داستان گویی و شعرخوانی ماهر باشد و از نظر آگاهی و عرفان به درجات بالایی رسیده باشد، در واقع آن‌ها بخشی بودن را موهبت و مقامی از طرف خداوند می‌دانند.
حائز اهمیت است که موسیقی بخشی‌های خراسان در تاریخ ۱۳۸۹ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
کد خبر 732527منبع: ایمنا
کلیدواژه: میراث جهانی میراث جهانی یونسکو ثبت میراث جهانی یونسکو کمیته میراث جهانی یونسکو موسیقی موسیقی سنتی موسیقی ایرانی ورزش گردشگری شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق پهلوانی و زورخانه ای ورزش زورخانه ای میراث فرهنگی ثبت جهانی بخشی ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۸۶۸۹۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تجلیل از مروجان فرهنگ پهلوانی
به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مازندران، آئین نکوداشت هفته ترویج فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای و روز قشر بسیج ورزشکاران در زورخانه مرحوم عمادی ساری برگزار شد.
در این آیین از خانواده شهدای ورزشکار، مهرادعلی بابایی و علی معلم کلایی، تجلیل و همچنین شهید شاخص ورزشکار سال ۱۴۰۳ کشور شهید سعید شبان گورچین قلعه ،معرفی و از تمثال این شهید رونمایی شد.
همچنین با حضور حجت الاسلام یاسر طاهری، رجبی مدیرکل ورزش و جوانان، عباد دلیری رئیس اداره ورزش و جوانان ساری، غفارپور مسئول بسیج ورزشکاران مازندران، طورسوادکوهی و باقری روسای هیات زورخانه‌ای و کبدی استان و ساری، شریفی عضو شورای شهر ساری، نادری مسئول کانون بسیج ورزشکاران و روسای هیات‌های ورزشی ساری و قهرمانان ، از پیشکسوتان، مربیان و قهرمانان مروجان فرهنگ و منش پهلوانی تجلیل شد.
پلمب بیمارستان محب مهر به دلیل کشف حجاب صحت ندارد